BLOCKCHAIN – KẾT NỐI CÔNG NGHỆ VÀ SỨC KHỎE

Công nghệ blockchain đang làm thay đổi bộ mặt của nhiều ngành công nghiệp, từ tài chính, an ninh mạng cho đến khoa học thực phẩm. Đặc biệt trong lĩnh vực y tế, blockchain đang mở ra một kỷ nguyên mới đầy hứa hẹn. Không chỉ đơn thuần là một công nghệ lưu trữ, blockchain đang từng bước cách mạng hóa phương thức chăm sóc sức khỏe truyền thống. Bằng khả năng chia sẻ dữ liệu an toàn và minh bạch, công nghệ này giúp các bác sĩ đưa ra những chẩn đoán chính xác và phác đồ điều trị hiệu quả hơn.

Không những thế, trong tương lai gần blockchain hứa hẹn sẽ mang đến một hệ thống chăm sóc sức khỏe thông minh, nơi mọi dữ liệu lâm sàng của bệnh nhân đều được bảo vệ và xác thực theo thời gian thực. Hãy cùng khám phá sâu hơn về mối quan hệ đầy tiềm năng giữa blockchain và nền y học hiện đại.

1. Giới thiệu chung về công nghệ blockchain (Chuỗi khối)

Blockchain – một kiệt tác công nghệ của thời đại số, hoạt động như một mạng lưới khổng lồ được dệt từ hàng nghìn máy tính kết nối. Tưởng tượng một cuốn sổ kế toán khổng lồ, nơi mọi giao dịch đều được ghi chép tỉ mỉ trong các “khối” thông tin. Mỗi khối này không đơn thuần tồn tại độc lập mà được liên kết chặt chẽ với nhau thông qua các hàm băm – như những mắt xích trong một chuỗi không thể phá vỡ.

Điều làm nên sức mạnh đặc biệt của blockchain chính là kiến trúc phi tập trung của nó. Thay vì tập trung dữ liệu vào một máy chủ duy nhất – dễ trở thành mục tiêu tấn công, blockchain phân tán thông tin trên toàn bộ mạng lưới. Mỗi nút mạng đều nắm giữ một bản sao của toàn bộ chuỗi, tạo nên một hệ thống bảo mật gần như bất khả xâm phạm.

Một khi thông tin đã được khắc ghi vào blockchain, nó tồn tại vĩnh viễn như được khắc trên đá. Tính bất biến này, cùng với cơ chế đồng thuận giữa các thành viên mạng lưới, đã mở ra những ứng dụng đột phá trong nhiều lĩnh vực. Từ việc cách mạng hóa giao dịch tài chính, minh bạch hóa hoạt động chính phủ, đến việc theo dõi chuỗi cung ứng trong y tế và năng lượng – blockchain đang từng bước định hình lại cách thế giới vận hành.

2. Ứng dụng của công nghê blockchain trong y học

2.1. Quyền sở hữu hồ sơ sức khỏe điện tử đối với người bệnh

Trong cuộc cách mạng số hóa ngành y tế, hồ sơ sức khỏe điện tử đã mở ra một kỷ nguyên mới, nơi mỗi người dân được nắm giữ “chìa khóa” cho kho tàng thông tin sức khỏe của chính mình. Bằng việc ứng dụng công nghệ blockchain, hồ sơ bệnh án không còn là những tập giấy đóng bụi trong kho lưu trữ, mà trở thành một hệ thống thông tin số sống động, có thể truy cập tức thì và chia sẻ an toàn giữa các chuyên gia y tế.

Công nghệ Blockchain đã tạo ra một bước đột phá trong cách thức quản lý hồ sơ y tế, nơi người bệnh trở thành người nắm quyền kiểm soát tuyệt đối với dữ liệu sức khỏe của chính mình. Hãy tưởng tượng mỗi người bệnh đều sở hữu một “két sắt điện tử” cá nhân, được bảo vệ bởi hai loại mã số đặc biệt: một mã khóa bí mật (private key) hoạt động như chìa khóa cá nhân, và một mã khóa công khai (public key) đóng vai trò như địa chỉ két sắt. Cơ chế bảo mật kép này đảm bảo thông tin y tế – vốn vô cùng riêng tư và nhạy cảm – được bảo vệ an toàn tuyệt đối như những tài sản quý giá.

Với kiến trúc bảo mật này, việc truy cập hồ sơ y tế không còn là đặc quyền đương nhiên của bất kỳ ai trong ngành y tế. Thay vào đó, mọi hành động xem, chỉnh sửa hay chia sẻ thông tin đều phải được “bật đèn xanh” từ người bệnh. Điều này không chỉ đảm bảo quyền riêng tư mà còn tạo nên một môi trường y tế minh bạch, nơi người bệnh thực sự làm chủ câu chuyện sức khỏe của mình.

Mô hình tài khoản cá nhân y tế có ứng dụng blockchain tại Việt Nam – Nguồn: Internet

 

 

 

 

2.2. Chủ động quản lý hồ sơ bệnh án

Thay vì bệnh án của người dùng bị phân tán trên các máy chủ của nhiều bệnh viện khác nhau, giờ đây người dùng trở thành chủ sở hữu duy nhất của bệnh án, với toàn bộ hồ sơ y tế và bảo hiểm được lưu trữ trong một tài khoản duy nhất trên nền tảng Blockchain.

Blockchain tạo ra một hệ sinh thái y tế thông minh, nơi dữ liệu được liên thông mượt mà giữa các cơ sở y tế trong cùng hệ thống. Với nền tảng này, các bác sĩ có thể truy cập ngay lập tức hồ sơ bệnh án và đối chiếu thông tin với dữ liệu gốc được lưu trữ trên điện thoại thông minh của người bệnh. Điều này cho phép bệnh nhân di chuyển linh hoạt giữa các cơ sở y tế mà không cần mang theo hồ sơ giấy cồng kềnh – một bước tiến quan trọng trong việc số hóa và đơn giản hóa thủ tục y tế.

Không chỉ phục vụ công tác điều trị, hệ thống còn tạo nền tảng vững chắc cho nghiên cứu y học và thử nghiệm lâm sàng. Người dùng có thể dễ dàng theo dõi lịch sử sức khỏe được cập nhật liên tục của mình, trong khi các cơ sở y tế cũng có thể tiếp cận nhanh chóng thông tin này để đảm bảo việc chăm sóc tốt nhất, đặc biệt trong các trường hợp cấp cứu.

Hệ thống bệnh án điện tử VNPT EMR

2.3. Truy xuất nguồn gốc dược phẩm

Công nghệ blockchain mở ra một giải pháp đột phá trong việc theo dõi quá trình dược phẩm và thiết bị y tế, từ nhà sản xuất đến tay người dùng cuối cùng. Thông qua hệ thống này, các nhà thuốc có thể xác thực nguồn gốc và đảm bảo mọi sản phẩm đều được nhập từ những nhà cung cấp đáng tin cậy, với chất lượng được kiểm chứng. Hơn thế nữa, blockchain tạo ra một hệ thống lưu trữ dữ liệu bất biến, giúp các cơ sở y tế và bệnh viện theo dõi chặt chẽ quá trình lưu thông sản phẩm, mang lại sự minh bạch tuyệt đối và độ chính xác cao trong công tác quản lý.

Blockchain giúp cho ngành công nghiệp dược phẩm loại bỏ đi tệ nạn thuốc giả

2.4. Nghiên cứu khoa học thần kinh

Công nghệ blockchain đang mở ra những chân trời mới trong lĩnh vực khoa học thần kinh và nghiên cứu não bộ. Với khả năng lưu trữ và xử lý dữ liệu phức tạp, blockchain hứa hẹn sẽ là nền tảng đột phá cho các ứng dụng tương lai về tăng cường nhận thức, mô phỏng hoạt động não bộ và nghiên cứu các quá trình tư duy. Đặc biệt, trong tham vọng số hóa toàn bộ não người – một khối dữ liệu vô cùng phức tạp – blockchain nổi lên như một giải pháp công nghệ tiềm năng, mở đường cho những bước tiến mới trong việc lưu trữ và xử lý thông tin não bộ.

 

 

2.5. Bảo vệ và phát triển công nghệ gen

Nghiên cứu công nghệ gen đang mở ra hy vọng mới trong việc điều trị các bệnh hiếm gặp và nan y, nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ bị lạm dụng thành vũ khí sinh học nếu dữ liệu rơi vào tay kẻ xấu. Trước thách thức này, blockchain xuất hiện như một giải pháp toàn diện: vừa đảm bảo an toàn dữ liệu nghiên cứu với hệ thống bảo mật mạnh mẽ, vừa tạo môi trường lý tưởng để lưu trữ, phân tích biến thể gen. Kết hợp với công nghệ thực tế ảo và tăng cường, blockchain giúp các nhà khoa học mô phỏng, quan sát và hiểu rõ hơn về cấu trúc và cơ chế hoạt động của gen.

Ứng dụng blockchain vào việc bảo vệ và phát triển công nghệ gen – Nguồn: Internet

3. Những thách thức và cơ hội phát triển trong tương lai

3.1. Thách thức

– Thách thức lớn nhất của blockchain là bảo mật và quyền riêng tư dữ liệu, do việc loại bỏ bên thứ ba trong xác minh giao dịch và cho phép tất cả các nút truy cập dữ liệu. Điều này tạo ra các rủi ro như tấn công 51% từ nhóm thợ đào, việc chia sẻ dữ liệu nhạy cảm không an toàn và khó khăn trong chuyển dữ liệu giữa các khối, dẫn đến hạn chế trong việc truy cập thông tin.

– Thách thức thứ hai của blockchain trong lĩnh vực y tế là vấn đề quản lý dung lượng lưu trữ. Mặc dù blockchain ban đầu được thiết kế cho dữ liệu giao dịch có phạm vi hẹp, ngành y tế lại tạo ra khối lượng dữ liệu khổng lồ từ hồ sơ bệnh nhân, hình ảnh y tế như MRI, X-quang. Khi cơ sở dữ liệu phát triển nhanh chóng, tốc độ tìm kiếm và xử lý hồ sơ giảm đáng kể, đòi hỏi giải pháp blockchain phải có khả năng mở rộng và phục hồi tốt.

– Thách thức thứ ba của blockchain là khả năng tương tác – việc các blockchain từ các nhà cung cấp khác nhau khó có thể giao tiếp liền mạch với nhau, gây cản trở cho việc chia sẻ dữ liệu hiệu quả.

– Thách thức thứ tư của blockchain trong y tế là vấn đề tiêu chuẩn hóa. Do công nghệ còn mới, việc triển khai cần có các tiêu chuẩn được chứng thực từ cơ quan quốc tế để đánh giá kích thước, tính chất và định dạng dữ liệu, đồng thời đảm bảo tính an toàn của hệ thống.

– Cuối cùng là thách thức của blockchain trong y tế là vấn đề xã hội. Việc chấp nhận và áp dụng một công nghệ hoàn toàn mới như blockchain gặp khó khăn do thói quen làm việc truyền thống, đặc biệt khi công nghệ này chưa được kiểm chứng đầy đủ về mặt lâm sàng trong lĩnh vực y tế.

3.2. Triển vọng trong tương lai

Phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức (SWOT) của công nghệ blockchain trong chăm sóc sức khỏe

Blockchain mang lại nhiều lợi ích đột phá cho ngành y tế: Giảm chi phí quản lý và theo dõi dữ liệu, rút ngắn thời gian xử lý nhờ sổ cái phân tán, tăng tính minh bạch trong lịch sử bệnh lý, tạo điều kiện kết nối giữa các bệnh nhân có tình trạng tương tự trên toàn cầu. Đặc biệt là cho phép bệnh nhân có quyền kiểm soát hoàn toàn đối với dữ liệu y tế của họ – mở ra kỷ nguyên “tự do như một dịch vụ”.

Cập nhật: Ngày 28 Tháng mười, 2024